BK 25.11 – ALBANIË EN DE LANGE WEG NAAR EUROPA

DAG 36 t/m 39 – GJIROKASTËR (Zuid-Albanië), woensdag 11 juni 2025. Kilometerstand 2687.

Route: Tirana – Dürres – Lushnjë – Fier – Vlorë – Poçem – Tepelenë – Gjirokastër.

Tja, Albanië. Ik ben er nu bijna door, van noord naar zuid. Ik heb voornamelijk in het westen van het land gefietst, dat is grotendeels vlak. Het oosten zit volop in de bergen. Ben ik niet geweest. Het zuiden van het land is ook behoorlijk bergachtig. En dat heb ik wél gedaan. Vandaag nog, 91km en meer dan 1000 hoogtemeters. Prachtige omgeving, pittig om in te fietsen. Een weekje Albanië-indrukken.

Albanië moet het arnste land van Europa zijn, las ik geregeld. Een Tweede Wereldland? Derde Wereldland?? In Europa?? Al fietsend door dit in ieder geval lieve land, kwam de vergelijking met Chili in Zuid-Amerika vaak bij me op; de natuur, bergen, rivieren, zee. De wegen. Het leven op straat. De stalletjes. De vriendelijkheid van de mensen. De warmte… De laatste week is het (ruim) boven de 30°.

Albanië wil graag lid van de EU worden. Ze hebben nog een lange weg te gaan. En dat ligt zeker niet aan de mensen, die werkelijk enorm hartelijk en belangstellend zijn. Het land heeft nog een fikse inhaalslag te doen nadat het begin jaren 90 van de vorige eeuw brak met al wat naar het communisme riek. Enver Hoxha, de dictator die het land jarenlang in een ijzeren greep hield en het land in een compleet isolement van de rest van de wereld stortte, was overleden. In zijn geboorteplaats, Gjirokastër, overnacht ik toevallig vandaag.

Vanaf begin van deze eeuw probeert het land te moderniseren. De LEK is het officiële betaalmiddel, pinnen gaat lang niet overal. Maar de euro wordt best wel veel geaccepteerd. Mobiel internet is heel lastig, zoals ik vorige keer al noemde. Het land kent een paar religies; voor de helft Islamitisch en verder christelijk/katholiek. Was even wennen voor me; midden in de nacht door moskeegejengel uit de slaap gehaald te worden… De taal, het Albanees, is voor ons westerlingen volstrekt onbegrijpelijk. Ouderwets met handen/voeten kom je een heel eind. De jongere generatie beheerst het Engels. Italiaans gaat ook.

De wegen zijn grotendeels verrassend goed. Al heb ik ook een stuk van 30km gehad waar de Giro d’Italia kort geleden vast niet gepasseerd is. Spoorlijnen zijn er, maar zwaar verloederd. Ik heb geen trein zien rijden. Na de val van het communisme is die vervoersmogelijkheid eruit geraakt. Waarom zou je ook de trein nemen als er zoveel autobedrijven, garages en wasstraten zijn. In elk klein dorp wemelt het al van de autovoorzieningen. Albanië is een autoland, al wordt er ook wel wat gefietst.

Het land is heel divers op me overgekomen; de verwachte verkeerschaos in en om Tirana viel achteraf nog mee. Rond de grotere steden is het druk en wat moderner. Rijdend door de plattelandsdorpen waan je je echt nog een flinke sprong terug in de tijd. Overal barretjes en cafés. En standaard be-mand. Letterlijk. Het zijn altijd en overal kerels van middelbare en hogere leeftijd die de dag daar doorbrengen. Vrouwen zie je er niet. Die zijn voor de kinderen. Doen de boodschappen. Staan bij de stalletjes langs de weg. Stereotiep beeld. Maar is dat in landen als Portugal en Spanje ook niet het geval? En Griekenland, waar ik dan morgen binnenrijd?

Maar meer dan ook zijn nog de resten van de bouwsels van het communisme te zien. Zoals Fier, een afzichtelijke ooit-communistische industriestad waar eigenlijk gewoon een enorme shovel door al die leegstaande vervallen karkassen van gebouwen moet gaan. Die resten van weleer staan er nu alleen maar te verloederen en lijken als enige functie te hebben de merkwaardige geschiedenis van dit land in stand te houden. Daarentegen, een kilometer of 30 verderop, havenstad en badplaats Vlorë. Een heuse riviera met goed onderhouden gebouwen, kleuren, vlaggen, zon, zand en zee. Daar op de grens van de Adriatische en Ionische Zee heb ik nog even heerlijk een duik genomen. Toerisme! De bron van inkomsten waar dit land nu op inzet.

Maar: géén McDonald’s of zo in dit land. Nog wel van die voorzieningen die bij ‘ons’ allang niet meer bestaan: telefoonkaarten, wisselkantoren, groentewinkels/stalletjes, kledingmarkt. Geen Lidl, geen Ikea, geen Action. Albanië wil klaar zijn voor het westen. Maar het westen is nog niet klaar voor Albanië.

De Albanees is super vriendelijk en een trots vaderlander. Ik krijg geregeld de vraag wat ik van hun land vind. Natuurlijk positief. En dan meteen hand op hand en op hart. En als ik even roep dat ik uit ‘Olanda’ komt (ik zeg maar wat hoor hier, die paar woordjes Italiaans komen dan van pas), heb je direct ingang. Alsof er ineens een wifi-verbinding tot stand komt. “Aaah! Ollaaand! Alkmaar?? AZ Alkmaar!!” Waar gebeurd hoor, in een barretje in Fier. AZ all over the world.

Maar ook in dit land zijn er fikse verschillen in inkomstenklassen. Een groot deel van de bevolking moet gewoon echt heel arm zijn. Alleen al de dankbaarheid als ik een kleine fooi geef…, opmerkelijk!

Maar er zijn ook mensen die het beter hebben. Eigenaren van woningen, die ze verhuren. Toerisme, bron van inkomsten. Zeker de jongere generatie duikt daarin. Wars van het verleden van hun ouders of grootouders. Ik heb in heel leuke onderkomens overnacht. In Lushnjë, provinciestadje, een glanzend nieuw appartement met alle voorzieningen die je je maar kunt wensen. Gisteren in een heel leuk plattelandshotel. En vandaag ook weer in een prachtig appartement. Kosten, van 15 euro tot 40. Voor één nacht.

Weinig fiets-verslag dit keer. Fiets gaat gelukkig weer goed met het nieuwe wiel. En ik draai lekker mijn rondjes mee. Ik zit in een prima flow, kan me goed redden in de warmte (doet denken aan ons avontuur door de USA, mazzel dat we dát tussen de Trump-episodes door al gedaan hebben!) en ik geniet nog volop. Toch komt Griekenland nu echt wel heel dichtbij en dat is nu eenmaal het laatste land van mijn rijtje van deze reis. Al ben ik nog niet in Athene. Want dát is het echte einddoel. Maar mijn weg naar de EU zal een stuk korter zijn die Albanië nog heeft te gaan.